MASTER FRANCHİSİNGİ

 Master Franchising sözleşmeleri uygulamada uluslararası franchise olduğunda söz konusu olur. Burada franchise veren, diğer ülkedeki alıcılarına kendi sistemine vermektedir39 . Burada franchise alan, kendisinin üçüncü kişilerle yaptığı sözleşmeler açısından franchise veren konumda yer almaktadır.40Görüldüğü üzere bu franchising türü bu sistemi genişleten bir türdür.

ÜRÜN FRANCHİSİNGİ

 Ürün franchising sözleşmesi ‘geleneksel’ ya da ‘birinci kuşak franchising’ olarak da adlandırılır.41 Burada temel husus franchise verenin adı ve markasını kullanmak esas olup bu sürümü arttırmak temel amaçtır.42 Bu anlamda ürün franchingi, tek satıcılığa bu yönü ile benzerlik gösterir.43 Uygulamada en sık karşılaşılan franching türüdür. Burada franchise verenin tüm talimaları franchise alanı bağlayacaktır ve ayrıca belirli bir ücret ödemek zorunluğuna da franchise katlanmak durumunda kalacaktır.

MAL- HIZMET VE ÜRETIM FRANCHISINGI

Mal franchisinginde, franchise alan taraf herhangi bir üretim aşamasında yer almamaktadır. Burada üretim franche veren ya da farklı bir üçüncü kişi aracılığı ile yapılmakta olup piyasaya sürümü hususunda franchise alan yapmaktadır. Uygulamada en çok rastlanıldığı yer kozmetik sektörü olarak karşımıza çıkmaktadır. Hizmet franchisingi ise standart hizmetlerin tüketiciye sunumu söz konusu olduğunda karşımıza çıkmaktadır. Üretim Franchisingi ise franchise veren burada da üreticidir, franchise alanın ürünü işleyip, satışa hazır hale getirmesi söz konusudur.

PERAKENDECİ- TOPTAN FRANCHİSİNGİ

Sözleşmenin yapıldığı tarafların sözleşmeye ismini verdiği türdür. Yani Sözleşme üretici ve perakendeci arasında yapılmış ise perakendeci franchisingden, sözleşme üretici ve toptancı arasında yapılmışsa toptancı franchisingden bahsedilebilir.45 Toptancı frenchisingi üretici konumunda franchise veren vardır ve burada malın şeklini, bilgileri vb. toptancı olan franchise alana devretmektedir. Burada bir nevi yine franchise verenden gelen talimatlar çerçevesince ürünler piyasaya sunulur.

ULUSAL FRANCHİSİNG

Burada da işlemin içeriğinden çok taraflara bağlı olarak isimlendirilen bir türden bahsedebiliriz. Hem franchise veren hem franchise alan taraf aynı ülkedeyse karşımıza ulusal franching sözleşmeleri gelmelidir.46 Bu tür sözleşmede taraflar arasında herhangi bir uyuşmazlık çıktığında yabancılık unsurunu içinde barındırmayacağı için Türk Mevzuatı devreye girecektir. Hatta tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri birtakım konular mevcut olduğundan arabuluculuğa elverişli alanlar olarak karşımıza çıkmaktadır.

ULUSLARARASI FRANCHİSİNG

Uygulamada sıklıkla tercih edilen, globalleşmenin etkisiyle önemi gittikçe artan bir türdür. Burada da taraflar farklı ülkelerde olduğu durumlarda karşımıza çıkmaktadır. Bu sözleşme sayesinde, franchise konu mallar çeşitli ülkelerin kullanıma sunularak dünyanın birçok farklı noktasında aynı hizmet tüketiceye sunulmuş olmaktadır.

Uygulamada sıklıkla tercih edilen, globalleşmenin etkisiyle önemi gittikçe artan bir türdür. Burada da taraflar farklı ülkelerde olduğu durumlarda karşımıza çıkmaktadır. Bu sözleşme sayesinde, franchise konu mallar çeşitli ülkelerin kullanıma sunularak dünyanın birçok farklı noktasında aynı hizmet tüketiceye sunulmuş olmaktadır.

TABİİYET VE ORTAKLIK FRANCHİSİNGİ

Taraflardan birinin diğerine tabii olduğu, bir nevi emir ve talimatları çerçevesinde hareket ettiği ve bu talimatların dışına çıkma gibi bir seçeneğinin olmadığı sözleşmelere tabiiyet franchise sözleşmeleri denir. Burada bir altlık-üstlük ilişkisi söz konusudur.47 Ortaklık franchise sözleşmesi ise tarafların eşit konumlandırıldığı, altlık – üstlük ilişkisi yaratmayan birlikte hareket ettikleri sözleşmelerdir. Tarafların eşitlik ilkesi söz konusu olduğundan dolayı TBK temel ilkelerinden olan eşitlik ilkesiyle de bağdaşmaktadır